Ένα από τα καλύτερα σωζόμενα προβιομηχανικά λιοτρίβια στις Κυκλάδες, είναι το ζωοκίνητο ελαιοτριβείο του Δημήτρη Χέλμη, στον Άνω Πιτροφό. Ολόκληρο το κτίριο, που χρονολογείται πριν το 1823, επισκευάστηκε σύμφωνα με την παραδοσιακή αρχιτεκτονική. Το λιοτρίβι που διατηρεί όλον τον αυθεντικό εξοπλισμό του, λειτουργεί ως επισκέψιμος μουσειακός χώρος.

Το Μουσείο Ελιάς δείχνοντας την διαδικασία παραγωγής του ελαιολάδου στην προβιομηχανική εποχή στις Κυκλάδες αποτελεί θαυμάσιο δείγμα αγροτικής κληρονομιάς, προβιομηχανικής τεχνολογίας και αρχιτεκτονικής παράδοσης. Μάλιστα, το Μουσείο Ελιάς βραβεύτηκε ως ένα από τα 10 κορυφαία Μουσεία στην Ελλάδα και για το έτος 2017.

Το συγκεκριμένο ελαιοτριβείο παρουσιάζει μια ιδιαιτερότητα: διαθέτει πολλούς χώρους σε αντίθεση με τα περισσότερα ελαιοτριβεία της Ανδρου, όπου η διαδικασία περιοριζόταν σε ένα και μόνο μικρό χώρο. Ολόκληρο το κτίριο χρονολογείται αρκετά πριν το 1857. Διάφορα σωζόμενα στοιχεία, όπως τρία βόλια, δύο πέτρινες πλάκες αλέσματος, και άλλες δομικές λεπτομέρειες του κτιρίου, δείχνουν ότι ήδη λειτουργούσε κατά το 18ο αιώνα. Το 1857 άλλωστε, μεταπωλήθηκε, μαζί με την οικία του ορόφου, ως ολοκληρωμένο ελαιοτριβείο.

Με επιμελημένη εξωτερική πρόσοψη και εσωτερική λιθοδομή παρουσιάζει ενδιαφέροντα αρχιτεκτονικά στοιχεία, όπως καμάρες, τζακότοπο, πέτρινο καζάνι, στέρνα, πέτρινες κλίμακες διαφόρων τύπων, παραδοσιακά είδη οροφών, κ.ά., που απαντώνται στην αγροτική Άνδρο και χαρακτηρίζουν την αισθητική λειτουργικότητα της αρχιτεκτονικής των Κυκλάδων γενικότερα.

Διεύθυνση: Άνω Πιτροφός, Άνδρος, τηλ. 6932731776
Ώρες λειτουργίας: 01 Αυγούστου έως 31 Αυγούστου: Ανοιχτό καθημερινά από τις 10:00 -14:30, 01 Σεπτεμβρίου έως 31 Οκτωβρίου  & 01 Ιουνίου έως 31 Ιουλίου:  Σάββατο, Κυριακή & Δευτέρα 10:00 -14:30, 01 Νοεμβρίου έως 31 Μαΐου: Με ραντεβού
Ιστότοπος: www.musioelias.gr