της αρθρογράφουΑλεξίας Φεσσά
Χτισμένη στις νότιες πλαγιές του όρους Όθρυς, η Λαμία αποτελεί ίσως το συχνότερο «πέρασμα» των ταξιδιωτών, χάρη στη γεωγραφική της θέση και στον διερχόμενο μεγαλύτερο σε μήκος αυτοκινητόδρομο της χώρας, που ενώνει την κεντρική με τη βόρεια Ελλάδα. Είναι πραγματικά ένας απολαυστικός προορισμός, μια πόλη πλούσια σε μνημεία, ιστορικές τοποθεσίες , μουσεία και Εκκλησιές και δίκαια αποτελεί πόλο έλξης για τους φυσιολάτρες και όχι μόνο, όλες τις εποχές του χρόνου.
Βυζαντινό Μουσείο Φθιώτιδας
Βρίσκεται στην Υπάτη και στεγάζεται στο αναστηλωμένο κτήριο των Στρατώνων, που χτίστηκε το 1836, όταν τα σύνορα της τότε ελεύθερης Ελλάδας σταματούσαν λίγο έξω από τη Λαμία και αποτελεί το μοναδικό αμιγώς Βυζαντινό Μουσείο στη Στερεά Ελλάδα. Στεγάζει σημαντικά ευρήματα των Βυζαντινών χρόνων από όλο το νομό Φθιώτιδας. Ο εκθεσιακός χώρος αναπτύσσεται σε δύο ορόφους όπου παρουσιάζονται αντιπροσωπευτικά ευρήματα, που προέρχονται από διάφορες περιοχές της Φθιώτιδας. Το 2010 τιμήθηκε από το Διεθνές Συμβούλιο Μουσείων (ICOM) της Unesco ως ένα από τα αντιπροσωπευτικότερα πέντε ελληνικά Μουσεία πολυπολυτισμικής δραστηριότητας.
Κάστρο
Είναι μεσαιωνικό και χρονολογείται το 5ο αιώνα μ.Χ. Δεσπόζει στο ψηλότερο σημείο της πόλης. O βραχώδης αυτός λόφος προσφέρει μαγευτική θέα προς την κοιλάδα του Σπερχειού, το όρος Όθρυς, την Οίτη, τον Παρνασσό, την Γκιώνα και τον Μαλιακό κόλπο. Δείτε επίσης το σπήλαιο Αφανού στο κάτω μέρος του κάστρου και τις χαρακτηριστικές πολεμίστρες. Τέλος, επισκεφθείτε το Αρχαιολογικό Μουσείο Λαμίας που στεγάζεται μέσα στο χώρο του κάστρου.
Αρχαιολογικό Μουσείο της Λαμίας
Στεγάζεται σε ένα εντυπωσιακό κτίριο εντός του κάστρου, το οποίο λειτούργησε ως στρατώνας την εποχή του Όθωνα. Οι συλλογές του μουσείου περιλαμβάνουν αρχαιολογικά ευρήματα από ανασκαφικές έρευνες στην Φθιώτιδα και Ευρυτανία, καλύπτοντας ολόκληρη την προϊστορική και την ιστορική περίοδο, έως τα ρωμαϊκά χρόνια. Τα ευρήματα μαρτυρούν την ιστορία της περιοχής, η οποία περιλαμβάνει τμήματα της αρχαίας Φωκίδας, της ανατολικής Λοκρίδας, της Δωρίδας, της Αχαϊας, της Φθιώτιδας και της Μαλίδας.
Λόφος Αγίου Λουκά
Πρόκειται για έναν κατάφυτο λόφος της Λαμίας, που βρίσκεται ακριβώς πάνω από την Πλατεία Διάκου, με εύκολη πρόσβαση από εκεί. Εδώ ο επισκέπτης μπορεί να απολαύσει έναν ευχάριστο περίπατο με τη μαγευτική θέα στην Οίτη, την Κοιλάδα του Σπερχειού και το Μαλιακό Κόλπο. Μέσα στο δασύλλιο υπάρχει το εκκλησάκι του Αγ. Λουκά, πολιούχου της πόλης της Λαμίας, ένας μικρός ναός σταυροειδής χωρίς τρούλο που χτίστηκε ως ξωκλήσι το 1910. Έχει ιστορικό ενδιαφέρον για τις μνήμες των κατοίκων λόγω της σύνδεσής του με σημαντικά ιστορικά γεγονότα, ενώ έχει χαρακτηριστεί ιστορικό διατηρητέο μνημείο από το Υπουργείο Πολιτισμού.
Βρίσκεται στην Υπάτη και στεγάζεται στο αναστηλωμένο κτήριο των Στρατώνων, που χτίστηκε το 1836, όταν τα σύνορα της τότε ελεύθερης Ελλάδας σταματούσαν λίγο έξω από τη Λαμία και αποτελεί το μοναδικό αμιγώς Βυζαντινό Μουσείο στη Στερεά Ελλάδα. Στεγάζει σημαντικά ευρήματα των Βυζαντινών χρόνων από όλο το νομό Φθιώτιδας. Ο εκθεσιακός χώρος αναπτύσσεται σε δύο ορόφους όπου παρουσιάζονται αντιπροσωπευτικά ευρήματα, που προέρχονται από διάφορες περιοχές της Φθιώτιδας. Το 2010 τιμήθηκε από το Διεθνές Συμβούλιο Μουσείων (ICOM) της Unesco ως ένα από τα αντιπροσωπευτικότερα πέντε ελληνικά Μουσεία πολυπολυτισμικής δραστηριότητας.
Κάστρο
Είναι μεσαιωνικό και χρονολογείται το 5ο αιώνα μ.Χ. Δεσπόζει στο ψηλότερο σημείο της πόλης. O βραχώδης αυτός λόφος προσφέρει μαγευτική θέα προς την κοιλάδα του Σπερχειού, το όρος Όθρυς, την Οίτη, τον Παρνασσό, την Γκιώνα και τον Μαλιακό κόλπο. Δείτε επίσης το σπήλαιο Αφανού στο κάτω μέρος του κάστρου και τις χαρακτηριστικές πολεμίστρες. Τέλος, επισκεφθείτε το Αρχαιολογικό Μουσείο Λαμίας που στεγάζεται μέσα στο χώρο του κάστρου.
Αρχαιολογικό Μουσείο της Λαμίας
Στεγάζεται σε ένα εντυπωσιακό κτίριο εντός του κάστρου, το οποίο λειτούργησε ως στρατώνας την εποχή του Όθωνα. Οι συλλογές του μουσείου περιλαμβάνουν αρχαιολογικά ευρήματα από ανασκαφικές έρευνες στην Φθιώτιδα και Ευρυτανία, καλύπτοντας ολόκληρη την προϊστορική και την ιστορική περίοδο, έως τα ρωμαϊκά χρόνια. Τα ευρήματα μαρτυρούν την ιστορία της περιοχής, η οποία περιλαμβάνει τμήματα της αρχαίας Φωκίδας, της ανατολικής Λοκρίδας, της Δωρίδας, της Αχαϊας, της Φθιώτιδας και της Μαλίδας.
Λόφος Αγίου Λουκά
Πρόκειται για έναν κατάφυτο λόφος της Λαμίας, που βρίσκεται ακριβώς πάνω από την Πλατεία Διάκου, με εύκολη πρόσβαση από εκεί. Εδώ ο επισκέπτης μπορεί να απολαύσει έναν ευχάριστο περίπατο με τη μαγευτική θέα στην Οίτη, την Κοιλάδα του Σπερχειού και το Μαλιακό Κόλπο. Μέσα στο δασύλλιο υπάρχει το εκκλησάκι του Αγ. Λουκά, πολιούχου της πόλης της Λαμίας, ένας μικρός ναός σταυροειδής χωρίς τρούλο που χτίστηκε ως ξωκλήσι το 1910. Έχει ιστορικό ενδιαφέρον για τις μνήμες των κατοίκων λόγω της σύνδεσής του με σημαντικά ιστορικά γεγονότα, ενώ έχει χαρακτηριστεί ιστορικό διατηρητέο μνημείο από το Υπουργείο Πολιτισμού.
Θερμοπύλες
Η ιστορικήμάχη των Θερμοπυλών το 480 π.Χ. είχε διάρκεια 3 ημέρες και διεξήχθη μεταξύ των ελληνικών πόλεων-κρατών υπό την ηγεσία της Σπάρτης και της Περσικής Αυτοκρατορίας του Ξέρξη Α’, ταυτόχρονα με τη Ναυμαχία του Αρτεμησίου. Η τοποθεσία της μάχης επιλέχθηκε εξαιτίας της αριθμητικής υστέρησης του στρατού των Ελλήνων, που ήταν μόλις 7.000 άνδρες έναντι του περσικού στρατού των 100.000 - 300.000 στρατιωτών. Κατά τη διάρκεια της μάχης, η μικρή δύναμη υπό την ηγεσία του Λεωνίδα Α' της Σπάρτης έκλεισε τον μόνο δρόμο, από όπου ο περσικός στρατός μπορούσε να περάσει. Την τρίτη μέρα της μάχης, ένας ντόπιος κάτοικος ονόματι Εφιάλτης πρόδωσε τους Έλληνες, οδηγώντας τους Πέρσες στα νώτα τους. Φοβούμενος ότι η δύναμη του θα υπερκεραστεί, ο Λεωνίδας, αποφάσισε να απομακρύνει το μεγαλύτερο μέρος του ελληνικού στρατού, κρατώντας μόνο 300 Σπαρτιάτες, 400 Θεσπιείς, 400 Θηβαίους και πιθανώς μερικές εκατοντάδες ακόμα στρατιώτες, από τους οποίους οι περισσότεροι σκοτώθηκαν στη μάχη. Σήμερα το Στενό των Θερμοπυλών δεν υπάρχει, εξ’ αιτίας των προσχώσεων του Σπερχειού, που οδήγησαν την παραλία μερικά χιλιόμετρα μακριά. Στην Εθνική Οδό στο ύψος των Θερμοπυλών, στέκει το μνημείο του βασιλιά Λεωνίδα και των συμπολεμιστών του, που δημιουργήθηκε το 1955, με την επιγραφή του Σιμωνίδη «Ὦ ξεῖν’, ἀγγέλλειν Λακεδαιμονίοις ὅτι τῇδε κείμεθα, τοῖς κείνων ῥήμασι πειθόμενοι» που σημαίνει «Ξένε, πες στους Λακεδαιμόνιους ότι κοιτόμαστε εδώ, πιστοί στους νόμους τους»
Εκκλησία «Αρχοντική»
Ο Ι.N. της Παναγίας της Αρχοντικής κτίστηκε κατά το 18ο αιώνα κάτω από το Κάστρο της Λαμίας. Είναι το δεύτερο μετά το Κάστρο σε αρχαιολογική σημασία μνημείο. Οφείλει το όνομά της στους προύχοντες και άρχοντες της Λαμίας, που εκκλησιάζονταν αποκλειστικά εκεί στο παρελθόν. Έχει χτιστεί πάνω σε παλιότερη εκκλησία, που καταστράφηκε από πυρκαγιά. Ανοικοδομήθηκε το 1760 και φιλοτεχνήθηκε το 1762.
Παλαιό Υδραγωγείο Λαμίας
Βρίσκεται στην Αγία Παρασκευή Ταράτσας στη Λαμία. Κατασκευάστηκε στα τέλη του 19ου αιώνα ενώ τροφοδότησε σταδιακά όλους τους κατοίκους της πόλης. Η πόλη, μέχρι το 1929, ανεφοδιάζονταν με ελάχιστες ποσότητες νερού από πηγές, πηγάδια και στέρνες. Η κατασκευή του υδραγωγείου βελτίωσε σημαντικά την ποιότητα ζωής των κατοίκων. Χαρακτηρίστηκε ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο, επειδή θεωρήθηκε, ότι αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα ειδικής κατηγορίας οικοδομήματος.
Νερόμυλος Φραντζή
Είναι ένα κτίσμα ιδιαίτερης ιστορικής αξίας. Έτσι, κατά τη διάρκεια της αναστήλωσης και ανακαίνισης του έγινε προσπάθεια να διατηρηθούν αναλλοίωτα όλα τα αρχιτεκτονικά του στοιχεία προκειμένου να αναδειχθεί η πολιτιστική κληρονομιά χωρίς παράλληλα να αλλάξει το ύφος και ο χαρακτήρας του συγκροτήματος στο συγκεκριμένο περιβάλλον.
Πύργος και Πολυβολείο Σταυρού
Όταν οι Γερμανοί κατέκτησαν τη χώρα μας, το 1941, άρχισαν να κατασκευάζουν διάφορα οχυρωματικά έργα σε στρατηγικής σημασίας θέσεις και κοντά σε εγκαταστάσεις, όπου θα μπορούσαν να αποτελέσουν στόχους σαμποτάζ ή επιθέσεων του εχθρού. Στην κατηγορία αυτών των έργων ανήκει και ο Πύργος των Γερμανών στο Σταυρό, που σώζεται με σημαντικές φθορές μέχρι σήμερα. Εκεί στρατωνιζόταν γερμανική φρουρά για την ασφάλεια του σταθμού. Ήταν εξοπλισμένος και με ισχυρό πολυβόλο, το οποία σώζεται επίσης ημικατεστραμμένο σε απόσταση 50 περίπου μέτρων από τον Πύργο. Ο Πύργος με το Πολυβολείο επικοινωνούσαν με υπόγεια σήραγγα. Στο ύψος του Πύργου οι Γερμανοί είχαν εγκαταστήσει συρματόπλεγμα και πύλη εισόδου προς το Σταυρό με μόνιμο φρουρό μέρα και νύχτα, όπου ήλεγχαν τους διαβαίνοντες. Κοντά στον Πύργο είχαν κατασκευάσει και ναρκοπέδιο, όπου αρκετοί συμπατριώτες μας είχαν ακρωτηριαστεί, πατώντας κάποια νάρκη, μετά την αναχώρηση των Γερμανών.
Η ιστορικήμάχη των Θερμοπυλών το 480 π.Χ. είχε διάρκεια 3 ημέρες και διεξήχθη μεταξύ των ελληνικών πόλεων-κρατών υπό την ηγεσία της Σπάρτης και της Περσικής Αυτοκρατορίας του Ξέρξη Α’, ταυτόχρονα με τη Ναυμαχία του Αρτεμησίου. Η τοποθεσία της μάχης επιλέχθηκε εξαιτίας της αριθμητικής υστέρησης του στρατού των Ελλήνων, που ήταν μόλις 7.000 άνδρες έναντι του περσικού στρατού των 100.000 - 300.000 στρατιωτών. Κατά τη διάρκεια της μάχης, η μικρή δύναμη υπό την ηγεσία του Λεωνίδα Α' της Σπάρτης έκλεισε τον μόνο δρόμο, από όπου ο περσικός στρατός μπορούσε να περάσει. Την τρίτη μέρα της μάχης, ένας ντόπιος κάτοικος ονόματι Εφιάλτης πρόδωσε τους Έλληνες, οδηγώντας τους Πέρσες στα νώτα τους. Φοβούμενος ότι η δύναμη του θα υπερκεραστεί, ο Λεωνίδας, αποφάσισε να απομακρύνει το μεγαλύτερο μέρος του ελληνικού στρατού, κρατώντας μόνο 300 Σπαρτιάτες, 400 Θεσπιείς, 400 Θηβαίους και πιθανώς μερικές εκατοντάδες ακόμα στρατιώτες, από τους οποίους οι περισσότεροι σκοτώθηκαν στη μάχη. Σήμερα το Στενό των Θερμοπυλών δεν υπάρχει, εξ’ αιτίας των προσχώσεων του Σπερχειού, που οδήγησαν την παραλία μερικά χιλιόμετρα μακριά. Στην Εθνική Οδό στο ύψος των Θερμοπυλών, στέκει το μνημείο του βασιλιά Λεωνίδα και των συμπολεμιστών του, που δημιουργήθηκε το 1955, με την επιγραφή του Σιμωνίδη «Ὦ ξεῖν’, ἀγγέλλειν Λακεδαιμονίοις ὅτι τῇδε κείμεθα, τοῖς κείνων ῥήμασι πειθόμενοι» που σημαίνει «Ξένε, πες στους Λακεδαιμόνιους ότι κοιτόμαστε εδώ, πιστοί στους νόμους τους»
Εκκλησία «Αρχοντική»
Ο Ι.N. της Παναγίας της Αρχοντικής κτίστηκε κατά το 18ο αιώνα κάτω από το Κάστρο της Λαμίας. Είναι το δεύτερο μετά το Κάστρο σε αρχαιολογική σημασία μνημείο. Οφείλει το όνομά της στους προύχοντες και άρχοντες της Λαμίας, που εκκλησιάζονταν αποκλειστικά εκεί στο παρελθόν. Έχει χτιστεί πάνω σε παλιότερη εκκλησία, που καταστράφηκε από πυρκαγιά. Ανοικοδομήθηκε το 1760 και φιλοτεχνήθηκε το 1762.
Παλαιό Υδραγωγείο Λαμίας
Βρίσκεται στην Αγία Παρασκευή Ταράτσας στη Λαμία. Κατασκευάστηκε στα τέλη του 19ου αιώνα ενώ τροφοδότησε σταδιακά όλους τους κατοίκους της πόλης. Η πόλη, μέχρι το 1929, ανεφοδιάζονταν με ελάχιστες ποσότητες νερού από πηγές, πηγάδια και στέρνες. Η κατασκευή του υδραγωγείου βελτίωσε σημαντικά την ποιότητα ζωής των κατοίκων. Χαρακτηρίστηκε ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο, επειδή θεωρήθηκε, ότι αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα ειδικής κατηγορίας οικοδομήματος.
Νερόμυλος Φραντζή
Είναι ένα κτίσμα ιδιαίτερης ιστορικής αξίας. Έτσι, κατά τη διάρκεια της αναστήλωσης και ανακαίνισης του έγινε προσπάθεια να διατηρηθούν αναλλοίωτα όλα τα αρχιτεκτονικά του στοιχεία προκειμένου να αναδειχθεί η πολιτιστική κληρονομιά χωρίς παράλληλα να αλλάξει το ύφος και ο χαρακτήρας του συγκροτήματος στο συγκεκριμένο περιβάλλον.
Πύργος και Πολυβολείο Σταυρού
Όταν οι Γερμανοί κατέκτησαν τη χώρα μας, το 1941, άρχισαν να κατασκευάζουν διάφορα οχυρωματικά έργα σε στρατηγικής σημασίας θέσεις και κοντά σε εγκαταστάσεις, όπου θα μπορούσαν να αποτελέσουν στόχους σαμποτάζ ή επιθέσεων του εχθρού. Στην κατηγορία αυτών των έργων ανήκει και ο Πύργος των Γερμανών στο Σταυρό, που σώζεται με σημαντικές φθορές μέχρι σήμερα. Εκεί στρατωνιζόταν γερμανική φρουρά για την ασφάλεια του σταθμού. Ήταν εξοπλισμένος και με ισχυρό πολυβόλο, το οποία σώζεται επίσης ημικατεστραμμένο σε απόσταση 50 περίπου μέτρων από τον Πύργο. Ο Πύργος με το Πολυβολείο επικοινωνούσαν με υπόγεια σήραγγα. Στο ύψος του Πύργου οι Γερμανοί είχαν εγκαταστήσει συρματόπλεγμα και πύλη εισόδου προς το Σταυρό με μόνιμο φρουρό μέρα και νύχτα, όπου ήλεγχαν τους διαβαίνοντες. Κοντά στον Πύργο είχαν κατασκευάσει και ναρκοπέδιο, όπου αρκετοί συμπατριώτες μας είχαν ακρωτηριαστεί, πατώντας κάποια νάρκη, μετά την αναχώρηση των Γερμανών.
Η Γέφυρα του Γοργοπόταμου
Κοντά στο χωριό του Γοργοποτάμου Φθιωτίας, η γέφυρα ενώνει τις πλαγιές της Οίτης και διαπερνά η σιδηροδρομική γραμμή Αθηνών – Θεσσαλονίκης. Είχε ανατιναχθεί από τις ενωμένες αντιστασιακές οργανώσεις του Ε.Α.Μ και του Ε.Δ.Ε.Σ, μαζί με Αγγλους σαμποτέρ στης 25 Νοεμβρίου του 1942 με αποτελέσμα να καθυστερήσουν την διεύλεση των Γερμανών. Ανακατασκευάστηκε το 1948 με μήκος και ύψος 30 μέτρα.
Σπηλιά Αγίας Ιερουσαλήμ
Απέναντι από το Κάστρο της Υπάτης δεσπόζει η σπηλιά της Αρσαλής (Αγίας Ιερουσαλήμ). Οι Υπαταίοι, τιμώντας την μνήμη της διαμόρφωσαν ένα μέρος του εσωτερικού της, σε Εκκλησούλα και την γιορτάζουν την Πέμπτη της Διακαινησίμου, με χαρακτήρα πανηγυρικό. Εκεί, μεταφέρθηκε από πιστούς η εικόνα της Αγίας, με σκοπό τη διαφύλαξη της από τους αλλόθρησκους.
Ιερά Μονή Δαμάστας
Αφιερωμένη στο Γεννέθλιον της Θεοτόκου, βρίσκεται στο Δ.Δ. Δαμάστας στις πλαγιές του Καλλίδρομου σε ύψος 580 μ., μέσα σε ένα μαγευτικό περιβάλλον και είναι γυναικεία. Το καθολικό είναι του 11ου αιώνα με Αγιογραφίες του 1818. Η Μονή έχει υποστεί πολλές καταστροφές με τη μεγαλύτερη να καταγράφεται στα χρόνια του '21, όταν πυρπολήθηκε από τους Τούρκους. Τότε καταστράφηκαν τα πολύτιμα κειμήλια και η βιβλιοθήκη της. Η ανοικοδόμησή της Μονής οφείλεται σε προσφορές ευσεβών χριστιανών. Εορτάζει στις 8 Σεπτεμβρίου. Μια εκδοχή θέλει η ονομασία «Δαμάστα» να προήλθε από την πόλη Δαμασκό, απ' όπου, όπως κάποιοι πιστεύουν, ήρθε η Ιερά εικόνα της Παναγίας.
Άγαλμα Αθανασίου Διάκου
Κοντά στην πλατεία Λαού, αφιερώθηκε το 1889 στη μνήμη του ήρωα της επανάστασης που έπεσε στα χέρια των Τούρκων μετά την μάχη της Αλαμάνας τον οποίο και εκτέλεσαν με μαρτυρικό θάνατο. Το μνημείο αποτελείται από ένα σωρό λίθων που την κορυφή του διακοσμεί ένας μαρμάρινος σταυρός δεμένος με φύλλα δάφνης. Στηθηκε στην πλατεία Διάκου το έτος 1903.
Ηρώο Πεσόντων
Βρίσκεται στο κέντρο της πόλης και στην ομώνυμη πλατεία, αφιερωμένο στα θύματα – εκτελεσθέντες κατά το Ολοκαύτωμα της 17ης Ιουνίου 1944 στην Υπάτη. Στις 17 Ιουνίου 1944, ημέρα Σάββατο, οι δυνάμεις κατοχής των Γερμανών για να εκδικηθούν την Υπάτη, που ήταν ορμητήριο των Ανταρτών του ΕΛΑΣ, εκτελούν αμάχους και πατριώτες. Στρατιωτικά τμήματα της κεντρικής γερμανικής διοίκησης Λαμίας επιτέθηκαν κατά της Υπάτης, εκτελώντας 28 άτομα, τραυματίζοντας 30, καταστρέφοντας 375 από τα 400 σπίτια της πόλης, βυζαντινές εκκλησίες και ιστορικά αρχοντικά. Ολοκαύτωμα. Για το λόγο αυτό η Υπάτη έχει ανακηρυχθεί Μαρτυρική Πόλη.
Κοντά στο χωριό του Γοργοποτάμου Φθιωτίας, η γέφυρα ενώνει τις πλαγιές της Οίτης και διαπερνά η σιδηροδρομική γραμμή Αθηνών – Θεσσαλονίκης. Είχε ανατιναχθεί από τις ενωμένες αντιστασιακές οργανώσεις του Ε.Α.Μ και του Ε.Δ.Ε.Σ, μαζί με Αγγλους σαμποτέρ στης 25 Νοεμβρίου του 1942 με αποτελέσμα να καθυστερήσουν την διεύλεση των Γερμανών. Ανακατασκευάστηκε το 1948 με μήκος και ύψος 30 μέτρα.
Σπηλιά Αγίας Ιερουσαλήμ
Απέναντι από το Κάστρο της Υπάτης δεσπόζει η σπηλιά της Αρσαλής (Αγίας Ιερουσαλήμ). Οι Υπαταίοι, τιμώντας την μνήμη της διαμόρφωσαν ένα μέρος του εσωτερικού της, σε Εκκλησούλα και την γιορτάζουν την Πέμπτη της Διακαινησίμου, με χαρακτήρα πανηγυρικό. Εκεί, μεταφέρθηκε από πιστούς η εικόνα της Αγίας, με σκοπό τη διαφύλαξη της από τους αλλόθρησκους.
Ιερά Μονή Δαμάστας
Αφιερωμένη στο Γεννέθλιον της Θεοτόκου, βρίσκεται στο Δ.Δ. Δαμάστας στις πλαγιές του Καλλίδρομου σε ύψος 580 μ., μέσα σε ένα μαγευτικό περιβάλλον και είναι γυναικεία. Το καθολικό είναι του 11ου αιώνα με Αγιογραφίες του 1818. Η Μονή έχει υποστεί πολλές καταστροφές με τη μεγαλύτερη να καταγράφεται στα χρόνια του '21, όταν πυρπολήθηκε από τους Τούρκους. Τότε καταστράφηκαν τα πολύτιμα κειμήλια και η βιβλιοθήκη της. Η ανοικοδόμησή της Μονής οφείλεται σε προσφορές ευσεβών χριστιανών. Εορτάζει στις 8 Σεπτεμβρίου. Μια εκδοχή θέλει η ονομασία «Δαμάστα» να προήλθε από την πόλη Δαμασκό, απ' όπου, όπως κάποιοι πιστεύουν, ήρθε η Ιερά εικόνα της Παναγίας.
Άγαλμα Αθανασίου Διάκου
Κοντά στην πλατεία Λαού, αφιερώθηκε το 1889 στη μνήμη του ήρωα της επανάστασης που έπεσε στα χέρια των Τούρκων μετά την μάχη της Αλαμάνας τον οποίο και εκτέλεσαν με μαρτυρικό θάνατο. Το μνημείο αποτελείται από ένα σωρό λίθων που την κορυφή του διακοσμεί ένας μαρμάρινος σταυρός δεμένος με φύλλα δάφνης. Στηθηκε στην πλατεία Διάκου το έτος 1903.
Ηρώο Πεσόντων
Βρίσκεται στο κέντρο της πόλης και στην ομώνυμη πλατεία, αφιερωμένο στα θύματα – εκτελεσθέντες κατά το Ολοκαύτωμα της 17ης Ιουνίου 1944 στην Υπάτη. Στις 17 Ιουνίου 1944, ημέρα Σάββατο, οι δυνάμεις κατοχής των Γερμανών για να εκδικηθούν την Υπάτη, που ήταν ορμητήριο των Ανταρτών του ΕΛΑΣ, εκτελούν αμάχους και πατριώτες. Στρατιωτικά τμήματα της κεντρικής γερμανικής διοίκησης Λαμίας επιτέθηκαν κατά της Υπάτης, εκτελώντας 28 άτομα, τραυματίζοντας 30, καταστρέφοντας 375 από τα 400 σπίτια της πόλης, βυζαντινές εκκλησίες και ιστορικά αρχοντικά. Ολοκαύτωμα. Για το λόγο αυτό η Υπάτη έχει ανακηρυχθεί Μαρτυρική Πόλη.
