Η μουσική ιστορία του νησιού είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τη ζωή του τόπου. Οι κεχαγιάδες παλαιότερα αποτελούσαν σημαντικό κομμάτι της κοινωνικής δομής της Λήμνου και δημιούργησαν μια παράδοση μουσική και χορευτική, που επιβίωσε έως και σήμερα. Η αγάπη αρκετών ντόπιων για τη μουσική τους οδήγησε να γράψουν παραδοσιακά τραγούδια για τον τόπο.
Παραδοσικά όργανα
Το παραδοσιακό μουσικό όργανο της Λήμνου, η λύρα, κατέχει την κυρίαρχη θέση στους ήχους που συνοδεύουν τους γάμους και τα πανηγύρια. Η Τσαμπούνα ή Άσκαυλος είναι ένα ακόμη παραδοσιακό, μουσικό όργανο του τόπου που ανήκει στην κατηγορία των πνευστών και το συναντάμε και σε άλλα νησιά του Αιγαίου.
Παραδοσιακοί Χοροί
Η Λήμνος έχει να δείξει πολλούς χορούς. Οι κυριότεροι είναι αυτοί που αναφέρονται παρακάτω:
Κεχαγιάς ή Κεχαγιάδικος
Γίνεται με ελεύθερο κράτημα και χορεύεται κυκλικά με βηματισμό, πηδηχτά ανεξάρτητα ο ένας από τον άλλο με σηκωμένα χέρια, σε 7/8.. Τόσο οι άντρες όσο και οι γυναίκες, χορεύουν τον χορό υπό το άκουσμα του τραγουδιού «Βρε Κεχαγιά Περίφανε». Τα τραγούδια που τον συνοδεύουν μιλούν για τη ζωή και τις περιπέτειες των κεχαγιάδων. Η λέξη Κεχαγιάς, προέρχεται από την τουρκική λέξη Kahya, που σημαίνει οικονόμος του σπιτιού. Κεχαγιάδες στα χρόνια της τουρκοκρατίας ονομάζονταν οι ακτήμονες καλλιεργητές και κτηνοτρόφοι που εργάζονταν στα κτήματα και στα κοπάδια των πλούσιων γαιοκτημόνων.
Πάτμα ή Πάτημα
Πρόκειται για τοπικό χοροπηδηχτό χορό που χορεύεται μέχρι και σήμερα. Χαρακτηρίζεται από την επίδειξη χορευτικών ικανοτήτων των χορευτών. Έχει ιδιαίτερες στροφές και είναι ο αγαπημένος παραδοσιακός χορός των νέων.
Μπάλος Λήμνου
Χορεύεται από ένα αντρόγυνο. Το ζευγάρι κρατώντας ένα μαντήλι χορεύει με περηφάνια τον μπάλο του νησιού τους, κάνοντας εντυπωσιακές φιγούρες. Συνήθως το χόρευαν οι νεόνυμφοι αλλά αργότερα τον καθιέρωσαν να χορεύεται και στα πανηγύρια.
Λημνιός Μπροστοπισινός
Πρόκειται για γυναικείο χορό. Χορεύεται από νέα κορίτσια και σύμφωνα με τους στίχους του τραγουδιού που το πλαισιώνει, ψάχνουν να βρουν «τους καλούς γαμπρούς».
Το παραδοσιακό μουσικό όργανο της Λήμνου, η λύρα, κατέχει την κυρίαρχη θέση στους ήχους που συνοδεύουν τους γάμους και τα πανηγύρια. Η Τσαμπούνα ή Άσκαυλος είναι ένα ακόμη παραδοσιακό, μουσικό όργανο του τόπου που ανήκει στην κατηγορία των πνευστών και το συναντάμε και σε άλλα νησιά του Αιγαίου.
Παραδοσιακοί Χοροί
Η Λήμνος έχει να δείξει πολλούς χορούς. Οι κυριότεροι είναι αυτοί που αναφέρονται παρακάτω:
Κεχαγιάς ή Κεχαγιάδικος
Γίνεται με ελεύθερο κράτημα και χορεύεται κυκλικά με βηματισμό, πηδηχτά ανεξάρτητα ο ένας από τον άλλο με σηκωμένα χέρια, σε 7/8.. Τόσο οι άντρες όσο και οι γυναίκες, χορεύουν τον χορό υπό το άκουσμα του τραγουδιού «Βρε Κεχαγιά Περίφανε». Τα τραγούδια που τον συνοδεύουν μιλούν για τη ζωή και τις περιπέτειες των κεχαγιάδων. Η λέξη Κεχαγιάς, προέρχεται από την τουρκική λέξη Kahya, που σημαίνει οικονόμος του σπιτιού. Κεχαγιάδες στα χρόνια της τουρκοκρατίας ονομάζονταν οι ακτήμονες καλλιεργητές και κτηνοτρόφοι που εργάζονταν στα κτήματα και στα κοπάδια των πλούσιων γαιοκτημόνων.
Πάτμα ή Πάτημα
Πρόκειται για τοπικό χοροπηδηχτό χορό που χορεύεται μέχρι και σήμερα. Χαρακτηρίζεται από την επίδειξη χορευτικών ικανοτήτων των χορευτών. Έχει ιδιαίτερες στροφές και είναι ο αγαπημένος παραδοσιακός χορός των νέων.
Μπάλος Λήμνου
Χορεύεται από ένα αντρόγυνο. Το ζευγάρι κρατώντας ένα μαντήλι χορεύει με περηφάνια τον μπάλο του νησιού τους, κάνοντας εντυπωσιακές φιγούρες. Συνήθως το χόρευαν οι νεόνυμφοι αλλά αργότερα τον καθιέρωσαν να χορεύεται και στα πανηγύρια.
Λημνιός Μπροστοπισινός
Πρόκειται για γυναικείο χορό. Χορεύεται από νέα κορίτσια και σύμφωνα με τους στίχους του τραγουδιού που το πλαισιώνει, ψάχνουν να βρουν «τους καλούς γαμπρούς».
Λήμνιοι Μουσικοί
Κοτσιναδέλλης Θανάσης
Γενημμένος το 1930 στο χωριό Τσιμάνδρια, ο Κοτσιναδέλλης παίζει λύρα μέχρι σήμερα [2005], με πλούσια δραστηριότητα στα μουσικά δρώμενα του τόπου. Παράλληλα, διατηρεί ταβέρνα στην πλατεία του χωριού Τσιμάνδρια.
Τσαντής Περικλής
Γεννήθηκε το 1926 στο Λιβαδοχώρι της Λήμνου. Ο Περικλής Τσαντής έπαιζε επαγγελματικά βιολί. Στα μουσικά δρώμενα της Λήμνου συμμετείχε από το 1946 μέχρι το 1975. Με τη μουσική ασχολήθηκαν και τα αδέρφια του Αναστάση Τσαντή, Δημήτρης [βιολί] και Θανάσης [κλαρίνο]. Ο Αναστάσης Τσαντής συνεργάσθηκε σταθερά με τον αδερφό του Δημήτρη [Μήτσο] όταν πλέον είχε εγκατασταθεί στη Λήμνο. Η αδυναμία βιοπορισμού μόνο με το επάγγελμα του μουσικού επέβαλε στον Περικλή Τσαντή την παράλληλη ενασχόλησή του με αγροτοκτηνοτροφικές δραστηριότητες. Είχε στην κατοχή του πρόβατα, καθώς και γεωργικές εκτάσεις.
Κοτσιναδέλλης Θανάσης
Γενημμένος το 1930 στο χωριό Τσιμάνδρια, ο Κοτσιναδέλλης παίζει λύρα μέχρι σήμερα [2005], με πλούσια δραστηριότητα στα μουσικά δρώμενα του τόπου. Παράλληλα, διατηρεί ταβέρνα στην πλατεία του χωριού Τσιμάνδρια.
Τσαντής Περικλής
Γεννήθηκε το 1926 στο Λιβαδοχώρι της Λήμνου. Ο Περικλής Τσαντής έπαιζε επαγγελματικά βιολί. Στα μουσικά δρώμενα της Λήμνου συμμετείχε από το 1946 μέχρι το 1975. Με τη μουσική ασχολήθηκαν και τα αδέρφια του Αναστάση Τσαντή, Δημήτρης [βιολί] και Θανάσης [κλαρίνο]. Ο Αναστάσης Τσαντής συνεργάσθηκε σταθερά με τον αδερφό του Δημήτρη [Μήτσο] όταν πλέον είχε εγκατασταθεί στη Λήμνο. Η αδυναμία βιοπορισμού μόνο με το επάγγελμα του μουσικού επέβαλε στον Περικλή Τσαντή την παράλληλη ενασχόλησή του με αγροτοκτηνοτροφικές δραστηριότητες. Είχε στην κατοχή του πρόβατα, καθώς και γεωργικές εκτάσεις.
