Tuesday, 19 March 2024, 13:57

Αθήνα: 18°C

    ΜΟΥΣΙΚΗ

    Η πρωτοτυπία, η πολυπλοκότητα και η ιδιαιτερότητα της παραδοσιακής μουσικής, ως αποτέλεσμα της ποιητικής και μουσικής έκφρασης της λαϊκής ψυχής των Ελλήνων.

    Ζάκυνθος: Η μουσική στη «Βενετία του Νότου»

    Ζάκυνθος: Η μουσική στη «Βενετία του Νότου»

    Στη Ζάκυνθο η μουσική διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στη ζωή των ανθρώπων, ενώ χρησιμοποιείται για την έκφραση των συναισθημάτων.
    Ιστορία

    Αρχαιότητα

    Κατά την αρχαιότητα τύπωναν νομίσματα με τη μορφή του Πυθαγόρα και τη λύρα του για να τον τιμήσουν, οι γιορτές και τα πανηγύρια συνοδεύονταν από ομηρικά άσματα. Από τότε η σημασία που έδιναν στη μουσική και το χορό ήταν εμφανής.

    Ενετοκρατία

    Οι Ενετοί κατακτητές επηρέασαν τους κατοίκους του νησιού σε όλες τις πτυχές της ζωής τους και ειδικότερα στις Τέχνες και τα Γράμματα, την αρχιτεκτονική και γενικότερα στον πολιτισμό σε σημείο η Ζάκυνθος να αναφέρεται ως «η Βενετία του Νότου». Παρά τις βενετσιάνικες επιρροές (Ζακυνθινή Σερενάτα) και τις κρητικές, από την αρχαιότητα στο νησί αναπτύχθηκαν ίδια μουσικά σχήματα που έφτασαν σε στιγμές μεγαλύτερης αίγλης με την ίδρυση της Μουσικής Σχολής της Ζακύνθου το 1815 και με τη δημιουργία μουσικών λεσχών και χορωδιών.

    Νεότερα Χρόνια

    Τα στοιχεία για την ζακυνθινή εκκλησιαστική μουσική είναι ελάχιστα. Χαρακτηριστικά ο συγγραφέας Μάρκος Δραγούμης αναφέρει: «Όπως κι άλλες φορές έχω δηλώσει, οι γνώσεις μου γύρω από την εκκλησιαστική μουσική της Ζακύνθου και ειδικότερα στο σημείο που οι ρίζες της ανταμώνουν με τη Βυζαντινή, δεν είναι γνώσεις ειδικού. Εκείνο συνεπώς που διεκδικώ, όταν τολμώ να γράψω κάτι σχετικό, δεν είναι η ακαδημαϊκή ανάλυση αλλά η έκφραση της αισθητικής μου θέσης πάνω στο ζακυνθινό εκκλησιαστικό μέλος, που από τα παιδικά μου χρόνια ασκούσε στον ψυχικό και ακροαστικό μου κόσμο μιαν ευδαίμονα συγκινησιακή επίδραση».
    Ζακυνθινό Τραγούδι

    Τα τραγούδια της Ζακύνθου αντλούν από τη Βυζαντινή παράδοση, όμως επηρεάστηκαν και από τον τουρκοκρατούμενο ελλαδικό χώρο, την Κρήτη και την Ιταλία. Παρόλη την επίδραση των κατακτητών, οι ντόπιοι διαμορφώνουν το δικό τους στυλ, αν και την αγάπη για την μουσική την μεταφέρουν οι Ιταλοί τον 19ο αιώνα. Δείγμα αυτής της λαϊκής μουσικής τέχνης με ρίζες βαθύτατες είναι, μεταξύ άλλων, η «αρέκια», τετράφωνο, ζακυνθινό λαϊκό τραγούδι, που αποτελεί αναμφίβολα, μια τοπική αποκλειστικότητα, γνήσιο δημιούργημα και έκφραση της λαϊκής μούσας, καμιά φορά και της λόγιας ποίησης. Οι ζακυνθινές καντάδες (σερενάτες) είναι το δημοφιλέστερο είδος της έντεχνης επτανησιακής μουσικής. Τα αρμονικά αυτά τραγούδια με την γλυκιά και νοσταλγική μελωδία και τους ρομαντικούς στίχους εξακολουθούν να προκαλούν ιδιαίτερη συγκίνηση. Είναι τετράφωνα και τραγουδιούνται με συνοδεία μαντολινάτας ή δίχως συνοδεία αυτής. Εξυμνούν τον έρωτα και την φύση και εκφράζουν τον ευαίσθητο και ρομαντικό χαρακτήρα τους. Τα δημοτικά τραγούδια παρουσιάζουν ένα τοπικό μουσικό ύφος, πολλά όμως από αυτά έχουν κοινά χαρακτηριστικά με αυτά των νησιών της Επτανήσου αλλά και των νησιών του Αιγαίου.

    Χοροί Ζακύνθου

    Στην Ζάκυνθο η σημασία των ελληνικών λαϊκών χορών είναι πολύ μεγάλη. Μερικοί από αυτούς έχουν δεχτεί τις πολιτιστικές επιδράσεις της Δύσης αλλά οι περισσότεροι από αυτούς έχουν τοπικό χαρακτήρα και μας υπενθυμίζουν ότι επιπόλαια υπήρξαν τα περάσματα των ξένων. Ο χορός στη Ζάκυνθο άνθισε την περίοδο της Ενετοκρατίας και η επιρροή αυτή ήταν ο λόγος που δεν αναπτύχθηκαν περισσότερο οι τοπικοί χοροί. Οι παραδοσιακοί ζακυνθινοί χοροί διασώθηκαν χάρη στην προσπάθεια των γεροντότερων κάθε χωριού που διατηρούσαν την χορευτική αυτή παράδοση. Οι χοροί της πόλης διέφεραν από αυτούς των χωριών. Οι χοροί της πόλης ήταν άμεσα επηρεασμένοι από τα δυτικά πρότυπα ενώ οι χοροί του χωριού διατηρούσαν στο ακέραιο το ελληνικό παραδοσιακό στοιχείο. Χαρακτηριστικοί, παραδοσιακοί χοροί της Ζακύνθου είναι ο Συρτός, (στρωτός) Συρτός (τσακιστός) Γυναικείος συρτός, Σταυρωτός, Κυνηγός, Λεβαντίνικο συρτό, Γέρανος ή μεγάλος Ζακυνθινός, Γιαργητός ή χορός του Θησέα.Οι παραδοσιακοί ζακυνθινοί χοροί διασώθηκαν χάρη στους γεροντότερους κάθε χωριού που διατηρούσαν τη χορευτική αυτή παράδοση την οποία και δίδαξαν σε λαογράφους και χορευτές.

    Φιλαρμονικές Σχολές και Εταιρείες

    Μέρος της επτανησιακής μουσικής παράδοσης αποτελούν οι Φιλαρμονικές Σχολές ή Εταιρείες. Την Πρωτομαγιά του 1816 με τη συμβολή του μουσικοδιδάσκαλου Marco Battagel, ιδρύεται στη Ζάκυνθο για βραχύ διάστημα ο Φιλαρμονικός Σύλλογος. Το 1843 δημιουργήθηκε η Φιλαρμονική Εταιρεία Ζακύνθου υπό τον Φραγκίσκο Καρβελά.
    Μουσικοί δημιουργοί

    Μέσα σε αυτό το γόνιμο κλίμα οι επτανήσιοι συνθέτες, συμμετέχουν πλουσιοπάροχα στη μουσική κοσμογονία του 19ου αιώνα, με κορυφαίο και πιο σημαντικό συνθέτη όπερας, τον Παύλο Καρρέρ. Οι ευρωπαϊκές σπουδές του και η επίδραση της ιταλικής όπερας, μαζί με το δημοτικό τραγούδι και την έντεχνη ελληνική ποίηση των Αριστοτέλη Βαλαωρίτη, Ιουλίου Τυπάλδου, Αχιλλέα Παράσχου, Αλέξανδρου Σούτσου Ραγκαβή κ.α. τροφοδότησαν την έμπνευσή του και στήριξαν γερά το συνθετικό του έργο, εξασφαλίζοντάς του αποδοχή και καταξίωση. Άλλοι αξιόλογοι μουσικοί δημιουργοί του νησιού αποτελούν ο Ιωσήφ Λιμπεράλης, ο Διονύσιος Βισβάρδης, ο Δομενεγίνης, ο Αντώνιος Καπνίσης ο Παναγιώτης Γκριτζάνης και ο Νικόλαος Στουπάθης.

    Παύλος Καρρέρ

    Ο Παύλος Καρρέρ ήταν Επτανήσιος συνθέτης σκηνικής, φωνητικής και οργανικής μουσικής (Ζάκυνθος, 12 Μαΐου 1829 - Ζάκυνθος, 7 Ιουνίου 1896) και με επιτυχημένη παρουσία στην Ιταλία. Υπήρξε ο δημοφιλέστερος Έλληνας μουσουργός του 19ου αιώνα. Σπούδασε μουσική στην Κέρκυρα με τον Νικόλαο Μάντζαρο (1848) και στο Μιλάνο (1850). Το 1858 παρουσίασε αποσπάσματα από την όπερά του αυτή στην Αθήνα ενώπιον του βασιλιά Όθωνα. Η μουσική του Καρέρ είναι βαθύτατα επηρεασμένη από το ιταλικό μελόδραμα, ιδιαίτερα από τον πρώιμο Βέρντι και το μπελκάντο. Έχει ιταλικές επιδράσεις, κυρίως από τον Βέρντι και το όψιμο belcanto. Ωστόσο, το μουσικό του ιδίωμα διακρίνεται για το ιδιαίτερο προσωπικό του στίγμα, καθώς και για την προσπάθειά του να προσδώσει εθνικό χρωματισμό στις δημιουργίες του. Ήταν ουσιαστικά ο πρώτος Έλληνας «εθνικός» μουσουργός, ο οποίος κατέθεσε μία ολοκληρωμένη συλλογή από φωνητικά έργα με εθνικά θέματα, ελληνόγλωσσα λιμπρέτα και στίχους και μελωδίες εμπνευσμένες από τη δημοτική παράδοση, αλλά και τη νεώτερη αστικολαϊκή δημιουργία της Ελλάδας. Εκτός από τις όπερες, έγραψε θρησκευτική μουσική («Ίνα τι εφρύαξαν τα έθνη») και τραγούδια, δημοφιλέστερα των οποίων υπήρξαν τα: «Γέρο Δήμος», «Μόλις έφεγγε τ' αστέρι» και «Ξύπνα γλυκειά μου αγάπη». Δημοφιλή έργα του αποτελούν οι εξής Όπερες: Dante e Bice (Δάντης και Βεατρίκη) – 1852, Maria Antonietta (Μαρία Αντουανέττα) – 1873, Maria Antonietta (Μαρία Αντουανέττα) – 1873 κ.ά.

    Διονύσιος Βισβάρδης

    Ο συνθέτης και αρχιμουσικός Φιλαρμονικών και Χορωδιών γεννήθηκε στις 28 Οκτωβρίου 1910 στη Ζάκυνθο. Από την παιδική του κιόλας ηλικία, έρχεται σε επαφή με τη μουσική μέσω του πατέρα του, Χρήστου Βισβάρδη, ο οποίος υπήρξε διακεκριμένος εκτελεστής του κουαρτίνο στη Φιλαρμονική της Ζακύνθου. Το πιο γνωστό έργο του είναι το κορυφαίο ελληνικό εμβατήριο «Περνάει ο Στρατός». Εγκρίνεται με έπαινο από το Γ' Σώμα Στρατού στις 27 Ιουλίου 1935, «ίνα παιανίζεται υπό των στρατιωτικών μουσικών κατά τας εκάστοτε παρελάσεις του στρατεύματος». Ο Βισβάρδης θα συνεχίσει τη μουσική του διαδρομή, διευθύνοντας την Ορχήστρα Ποικίλης Μουσικής του ΕΙΡ, τη Δημοτική Φιλαρμονική Ζακύνθου (1956-57), τη Δημοτική Φιλαρμονική Καλαμάτας (1965-1972), ενώ διατέλεσε μουσικός διευθυντής στο ζακυνθινό χορευτικό συγκρότημα «Φιόρο του Λεβάντε» (1980-83). Η τεχνοτροπία του διαθέτει πλούσια, όσο και ανεπιτήδευτα χαρακτηριστικά ελληνικότητας και κλασσικότητας. Από το έργο του ξεχωρίζουν: τα πιανιστικά «Ελληνικό Τρίπτυχο» και «Σονάτα σ’ Ελληνικά Θέματα», τα ορχηστρικά «Μακεδονική Σουίτα», «Καθρεφτίσματα στη Λίμνη» κ.ά..

    ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΑ ΔΕΛΤΙΑ

    Αναζήτηση

    Αποθήκευση
    Cookies user preferences
    Χρησιμοποιούμε cookies βασισμένα στο νόμιμο συμφέρον και τη συγκατάθεσή σας για να διασφαλίσουμε την ορθή χρήση του δικτυακού μας τόπου. Με την απόρριψη τους η σελίδα μπορεί να μην αποκρίνεται όπως πρέπει.
    Αποδοχή όλων
    Απόρριψη όλων
    Περισσότερα
    Marketing
    Set of techniques which have for object the commercial strategy and in particular the market study.
    Facebook
    Αποδοχή
    Απόρριψη
    DoubleClick/Google Marketing
    Αποδοχή
    Απόρριψη
    Analytics
    Tools used to analyze the data to measure the effectiveness of a website and to understand how it works.
    Snowplow
    Αποδοχή
    Απόρριψη
    Google Analytics
    Αποδοχή
    Απόρριψη
    Cookies
    SpCookie
    Αποδοχή
    Απόρριψη