της αρθρογράφουΑλεξίας Φεσσά
Ένα μικρό, βραχώδες και άνυδρο νησάκι στη σκιά της Ρόδου που κατέχει επάξια τον τίτλο του Δωδεκάνησου. Η ιστορική πορεία αυτού του μικρού νησιού καθορίστηκε από τη γεωγραφική του θέση μεταξύ Ρόδου και Κω, μέσα στο βαθύ κόλπο της Δωρίδας.
Ονομασία
Μερικά ονόματα που αναφέρονται για το νησί από τα προϊστορικά ακόμα χρόνια είναι, Καρίκη, Μεταποντίς, Αίγλη από την ομώνυμη Νύμφη η οποία γέννησε εκεί, τις Τρεις Χάριτες. Η Σύμη πήρε το όνομά της από τη Σύμη, σύζυγο του Γλαύκου, θεωρούμενου πρώτου οικιστή του νησιού ετούτου. Ο τελευταίος ήταν δεινός κολυμβητής και ναυπηγός και τις ικανότητες του αυτές τις δίδαξε στους κατοίκους του νησιού. Σύμφωνα με τον Διόδωρο τον Σικελιώτη, η ονομασία του νησιού οφείλεται στη νύμφη Σύμη, που κατά το μύθο ζευγάρωσε με τον Ποσειδώνα και γέννησε τον Χθόνιο, πρώτο βασιλιά των κατοίκων του νησιού.
Αρχαιότητα
Η πρώτη ιστορική αναφορά για τη Σύμη πραγματοποιήθηκε από τον μεγάλο ιστορικό Ηρόδοτο. Ο Όμηρος στην Ιλιάδα του αναφέρει ότι ο βασιλιάς της, ο Νιρεύς, οδήγησε στην Τροία τρία πλοία. Η Σύμη ανέκαθεν ανήκε στην επικράτεια των Ροδίων. Μετά τη ναυμαχία της Σαλαμίνας το 480 π.Χ., το νησί ήταν υπό τον έλεγχο της Αθηναϊκής Συμμαχίας και χρησιμοποιήθηκε ως ναυτική βάση και οπλοστάσιο κατά τον Πελοποννησιακό πόλεμο. Τα επόμενα χρόνια, η ιστορία της είναι παράλληλη των υπολοίπων Δωδεκανήσων. Έτσι πέρασε αρχικά στη Ρωμαϊκή κυριαρχία και αργότερα αποτέλεσε τμήμα της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας.
Μερικά ονόματα που αναφέρονται για το νησί από τα προϊστορικά ακόμα χρόνια είναι, Καρίκη, Μεταποντίς, Αίγλη από την ομώνυμη Νύμφη η οποία γέννησε εκεί, τις Τρεις Χάριτες. Η Σύμη πήρε το όνομά της από τη Σύμη, σύζυγο του Γλαύκου, θεωρούμενου πρώτου οικιστή του νησιού ετούτου. Ο τελευταίος ήταν δεινός κολυμβητής και ναυπηγός και τις ικανότητες του αυτές τις δίδαξε στους κατοίκους του νησιού. Σύμφωνα με τον Διόδωρο τον Σικελιώτη, η ονομασία του νησιού οφείλεται στη νύμφη Σύμη, που κατά το μύθο ζευγάρωσε με τον Ποσειδώνα και γέννησε τον Χθόνιο, πρώτο βασιλιά των κατοίκων του νησιού.
Αρχαιότητα
Η πρώτη ιστορική αναφορά για τη Σύμη πραγματοποιήθηκε από τον μεγάλο ιστορικό Ηρόδοτο. Ο Όμηρος στην Ιλιάδα του αναφέρει ότι ο βασιλιάς της, ο Νιρεύς, οδήγησε στην Τροία τρία πλοία. Η Σύμη ανέκαθεν ανήκε στην επικράτεια των Ροδίων. Μετά τη ναυμαχία της Σαλαμίνας το 480 π.Χ., το νησί ήταν υπό τον έλεγχο της Αθηναϊκής Συμμαχίας και χρησιμοποιήθηκε ως ναυτική βάση και οπλοστάσιο κατά τον Πελοποννησιακό πόλεμο. Τα επόμενα χρόνια, η ιστορία της είναι παράλληλη των υπολοίπων Δωδεκανήσων. Έτσι πέρασε αρχικά στη Ρωμαϊκή κυριαρχία και αργότερα αποτέλεσε τμήμα της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας.
Βυζαντινά χρόνια
Το 1309 πολιορκήθηκε από τους Ιππότες του Τάγματος του Αγίου Ιωάννη και αρχίζει για το νησί και μια περίοδος ευημερίας. Την περίοδο εκείνη, το νησί ανέπτυξε τη ναυτιλία της, το εμπόριο, τη σπογγαλιεία και οι κάτοικοι μυήθηκαν στις καλές τέχνες, αναπτύσσοντας σιγά – σιγά μια ιδιαίτερη κουλτούρα. Η Σύμη άλλαξε διάφορους κυριάρχους κατά το 13ο αιώνα, από την άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Φράγκους, ως την έλευση της κυριαρχίας των ιπποτών του Αγίου Ιωάννη. Ακολουθεί η περίοδος της ιπποτοκρατίας (1309-1522) υπό την κυριαρχία του τάγματος των ιπποτών του Αγίου Ιωάννη της Ιερουσαλήμ. Παράλληλα, χτίζεται και το κάστρο στο Χωριό, στη θέση της αρχαίας ακρόπολης, που επιδιορθώνεται από το Μεγάλο Μάγιστρο Amboise το 1507, γεγονός που βεβαιώνει εντοιχισμένο οικόσημο στο σωζόμενο τμήμα του.
Τουρκοκρατία
Η Τουρκοκρατία άρχισε για τη Σύμη το 1522. Την περίοδο αυτή όμως το νησί κατείχε σημαντικά εμπορικά και φορολογικά προνόμια και ελευθερίες θρησκευτικής και γλωσσικής έκφρασης. Οι Συμιακοί, με τον στόλο τους, διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο στην Επανάσταση του 1821. Παρά τη μεγάλη προσπάθεια, η Σύμη βρέθηκε ξανά κάτω από την τουρκική κυριαρχία, το 1832 μέχρι και το 1912. Τότε, κατακτήθηκε από τους Ιταλούς.
Ιταλική κατοχή
Η Ιταλική κυριαρχία έληξε το 1943 χωρίς όμως να τελειώσουν και τα δεινά του νησιού που πολλές φορές άλλαξε χέρια μεταξύ Άγγλων και Γερμανών. Οριστικά περιήλθε στα χέρια των Άγγλων στις 25 Σεπτεμβρίου 1944. Την 8η Μαΐου 1945 ο Γερμανός στρατιωτικός διοικητής της Δωδεκανήσου Όττο Βάγκνερ υπέγραψε το Πρωτόκολλο Παράδοσης της Δωδεκανήσου στους συμμάχους. Παρόντες ήταν ο Άγγλος Ταξίαρχος Μόφατ, o διοικητής του Ιερού λόχου Τσιγάντες, ένας Ινδός και ένας Γάλλος αξιωματικός. Οι Γερμανοί ήθελαν να γίνει η παράδοση των νησιών στους Έλληνες όμως αυτό δεν το αποδέχθηκαν οι Άγγλοι, οι οποίοι αργότερα επεδίωξαν να κάνουν τα νησιά επαρχία της Βρετανικής Κοινοπολιτείας.
Το 1309 πολιορκήθηκε από τους Ιππότες του Τάγματος του Αγίου Ιωάννη και αρχίζει για το νησί και μια περίοδος ευημερίας. Την περίοδο εκείνη, το νησί ανέπτυξε τη ναυτιλία της, το εμπόριο, τη σπογγαλιεία και οι κάτοικοι μυήθηκαν στις καλές τέχνες, αναπτύσσοντας σιγά – σιγά μια ιδιαίτερη κουλτούρα. Η Σύμη άλλαξε διάφορους κυριάρχους κατά το 13ο αιώνα, από την άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Φράγκους, ως την έλευση της κυριαρχίας των ιπποτών του Αγίου Ιωάννη. Ακολουθεί η περίοδος της ιπποτοκρατίας (1309-1522) υπό την κυριαρχία του τάγματος των ιπποτών του Αγίου Ιωάννη της Ιερουσαλήμ. Παράλληλα, χτίζεται και το κάστρο στο Χωριό, στη θέση της αρχαίας ακρόπολης, που επιδιορθώνεται από το Μεγάλο Μάγιστρο Amboise το 1507, γεγονός που βεβαιώνει εντοιχισμένο οικόσημο στο σωζόμενο τμήμα του.
Τουρκοκρατία
Η Τουρκοκρατία άρχισε για τη Σύμη το 1522. Την περίοδο αυτή όμως το νησί κατείχε σημαντικά εμπορικά και φορολογικά προνόμια και ελευθερίες θρησκευτικής και γλωσσικής έκφρασης. Οι Συμιακοί, με τον στόλο τους, διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο στην Επανάσταση του 1821. Παρά τη μεγάλη προσπάθεια, η Σύμη βρέθηκε ξανά κάτω από την τουρκική κυριαρχία, το 1832 μέχρι και το 1912. Τότε, κατακτήθηκε από τους Ιταλούς.
Ιταλική κατοχή
Η Ιταλική κυριαρχία έληξε το 1943 χωρίς όμως να τελειώσουν και τα δεινά του νησιού που πολλές φορές άλλαξε χέρια μεταξύ Άγγλων και Γερμανών. Οριστικά περιήλθε στα χέρια των Άγγλων στις 25 Σεπτεμβρίου 1944. Την 8η Μαΐου 1945 ο Γερμανός στρατιωτικός διοικητής της Δωδεκανήσου Όττο Βάγκνερ υπέγραψε το Πρωτόκολλο Παράδοσης της Δωδεκανήσου στους συμμάχους. Παρόντες ήταν ο Άγγλος Ταξίαρχος Μόφατ, o διοικητής του Ιερού λόχου Τσιγάντες, ένας Ινδός και ένας Γάλλος αξιωματικός. Οι Γερμανοί ήθελαν να γίνει η παράδοση των νησιών στους Έλληνες όμως αυτό δεν το αποδέχθηκαν οι Άγγλοι, οι οποίοι αργότερα επεδίωξαν να κάνουν τα νησιά επαρχία της Βρετανικής Κοινοπολιτείας.
Β' Παγκόσμιος Πόλεμος
Το 1912 καταλήφθηκε από τους Ιταλούς. Είναι η περίοδος που το νησί αρχίζει να παρακμάζει. Ήταν μια εποχή ιδιαίτερα σκληρή για τους κατοίκους οι οποίοι γνώρισαν χρόνια μεγάλης φτώχιας. Κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου μεγάλο τμήμα του πληθυσμού της μεταναστεύει αναζητώντας καλύτερες συνθήκες διαβίωσης. Η Ιταλική κυριαρχία έληξε το 1943 χωρίς όμως να τελειώσουν και τα δεινά του νησιού που πολλές φορές άλλαξε χέρια μεταξύ Άγγλων και Γερμανών. Οι Γερμανοί ήθελαν να γίνει η παράδοση των νησιών στους Έλληνες όμως αυτό δεν το αποδέχθηκαν οι Άγγλοι, οι οποίοι αργότερα επεδίωξαν να κάνουν τα νησιά επαρχία της Βρετανικής Κοινοπολιτείας. Την 31η Μαρτίου 1947 υπεγράφη το Πρωτόκολλο Παράδοσης στην Ελλάδα και η Βρετανική Στρατιωτική Διοίκηση παρέδωσε καθήκοντα στην Ελληνική Διοίκηση. Η οριστική ενσωμάτωση και παράδοση των Δωδεκανήσων στη μητέρα Ελλάδα σημειώθηκε στις 7 Μαρτίου 1948.
Νεότερη Ιστορία
Το νησί σήμερα αποτελεί πόλο έλξης για τουρίστες, Έλληνες και ξένους. Στη Σύμη διαμένουν σήμερα μονίμως περίπου 120 ξένοι, εκ των οποίων περίπου 50 Βρετανοί. Η τουριστική ανάπτυξη οδήγησε στην αναπαλαίωση πολλών παλαιών κατοικιών. Οι επισκευές και αναπαλαιώσεις γίνονται σύμφωνα με αυστηρές διατάξεις νόμου του υπουργείου πολιτισμού, ώστε να μην αλλοιωθεί η παραδοσιακή αρχιτεκτονική του νησιού.
Το 1912 καταλήφθηκε από τους Ιταλούς. Είναι η περίοδος που το νησί αρχίζει να παρακμάζει. Ήταν μια εποχή ιδιαίτερα σκληρή για τους κατοίκους οι οποίοι γνώρισαν χρόνια μεγάλης φτώχιας. Κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου μεγάλο τμήμα του πληθυσμού της μεταναστεύει αναζητώντας καλύτερες συνθήκες διαβίωσης. Η Ιταλική κυριαρχία έληξε το 1943 χωρίς όμως να τελειώσουν και τα δεινά του νησιού που πολλές φορές άλλαξε χέρια μεταξύ Άγγλων και Γερμανών. Οι Γερμανοί ήθελαν να γίνει η παράδοση των νησιών στους Έλληνες όμως αυτό δεν το αποδέχθηκαν οι Άγγλοι, οι οποίοι αργότερα επεδίωξαν να κάνουν τα νησιά επαρχία της Βρετανικής Κοινοπολιτείας. Την 31η Μαρτίου 1947 υπεγράφη το Πρωτόκολλο Παράδοσης στην Ελλάδα και η Βρετανική Στρατιωτική Διοίκηση παρέδωσε καθήκοντα στην Ελληνική Διοίκηση. Η οριστική ενσωμάτωση και παράδοση των Δωδεκανήσων στη μητέρα Ελλάδα σημειώθηκε στις 7 Μαρτίου 1948.
Νεότερη Ιστορία
Το νησί σήμερα αποτελεί πόλο έλξης για τουρίστες, Έλληνες και ξένους. Στη Σύμη διαμένουν σήμερα μονίμως περίπου 120 ξένοι, εκ των οποίων περίπου 50 Βρετανοί. Η τουριστική ανάπτυξη οδήγησε στην αναπαλαίωση πολλών παλαιών κατοικιών. Οι επισκευές και αναπαλαιώσεις γίνονται σύμφωνα με αυστηρές διατάξεις νόμου του υπουργείου πολιτισμού, ώστε να μην αλλοιωθεί η παραδοσιακή αρχιτεκτονική του νησιού.
